Niedziela św. Rocha w nowogrodzkim Skansenie
Niedziela Św. Rocha jak co roku przyciągnęła do skansenu w Nowogrodzie tysiące ludzi. Bawili się oni przy muzyce ludowych kapel: lokalnej Kapeli Kurpiowskiej oraz Stryje z Milejowa, brali udział w konkursach i zabawach. Nie zabrakło też atrakcji kulinarnych oraz możliwości zakupu rękodzieła i podziwiania przy pracy licznych twórców ludowych. Była wśród nich Czesława Kaczyńska z Dylewa, która prezentowała sztukę wykonywania kurpiowskich wycinanek nawet przed królową angielską Elżbietą. Wystąpił też Andrzej Staśkiewicz z Kadzidła – jedyny lirnik w tej części kraju i jeden z nielicznych w Polsce, który grał na unikatowej lirze smyczkowej.
Atrakcji na tegorocznym festynie było co niemiara, o co zadbali organizatorzy imprezy: Muzeum Północno –Mazowieckie w Łomży oraz Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika. Liczne kramy i stoiska z rękodziełem artystycznym oblegały tłumy podziwiających i kupujących rzeźby, bursztyny, gliniane naczynia, zabawki, wyroby z wikliny, papierowe kwiaty, koronki, makatki, obrusy oraz wycinanki kurpiowskie.
– Każda wycinanka jest inna i niepowtarzalna – podkreśla Czesława Kaczyńska z Dylewa nieopodal Kadzidła. – Wycinała je moja babcia i mama, teraz ja przekazuję tę tradycję z pokolenia na pokolenie w ramach warsztatów „Ginące zawody”.
Niedowiarkowie wątpiący w prawdziwość słów pani Czesławy mogli przekonać się na miejscu, jakie finezyjne cudeńka wycinała ogromnymi nożycami do strzyżenia owiec z wielokrotnie złożonego arkusza barwnego papieru. Były też inne pokazy – w kuźni kowal wykuwał podkowy, zaś obok garncarz demonstrował tajniki przeobrażania mokrej bryłki gliny w wysmukły dzbanuszek czy inne naczynie. Tuż obok szydełkowano, wyplatano koszyki ze słomy a rzeźbiarz na pobliskim stoisku pokazywał, co wprawne dłonie i dłuto mogą wyczarować z kawałka drewna.
Często goszczący w Nowogrodzie rzeźbiarz i lutnik z Kadzidła Andrzej Staśkiewicz tym razem, oprócz gry na wykonanych własnoręcznie lirze korbowej oraz innych instrumentach, zadziwił zebranych pokazem gry na lirze smyczkowej. Instrument ten jest jeszcze rzadszy od innego firmowego dzieła artysty, liry korbowej – w Polsce jest tylko ten jeden, jedyny egzemplarz. Tych, którym we znaki dał się głód i upalna pogoda przyciągały liczne stoiska z lokalnymi przysmakami i napojami. Piwo lało się strumieniami, przede wszystkim kozicowe. Można też było kupić kwas chlebowy, podpiwek i różnego rodzaju nalewki z miodunką kurpiowską na czele. Były też oczywiście ciasta i pieczywo w wielkim wyborze, tradycyjnie wyrabiane sery, pampuchy i fafernuchy: z marchewką i na zakwasie z buraczkami. Oblegano też budki z lodami i watą cukrową, O tym, że mamy wiek XXI przypominały akcenty w rodzaju strusich jaj pochodzących z fermy strusi afrykańskich czy kilkadziesiąt rodzajów wielobarwnych lizaków. Nie brakowało też tradycyjnych konkursów i zabaw zręcznościowych, w których mogli się wykazać młodzież i dorośli. Dzieci miały do dyspozycji trampolinę, karuzelę i kucyka, na którym odbywały przejażdżki. Wszyscy zaś zgodnie bawili się przy przygrywających w czasie imprezy popularnej Kapeli Kurpiowskiej oraz kapeli ludowej Stryje z Milejowa na Lubelszczyźnie – założonej w 1967 roku przez trzech braci Filipków, z których Kazimierz (akordeonista) i Hieronim (trębacz) wciąż grają w zespole.
– Festyn jest ciągle bardzo pozytywnie odbierany – mówi Jerzy Jastrzębski, dyrektor Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży. – Może dlatego, że jest raz w roku, ale na pewno też z tego powodu, że pokazujemy coś innego, czego nie można zobaczyć na co dzień na tego typu imprezach. Staramy się, żeby było to tak tradycyjne, na ile jest to możliwe, prezentując wyroby twórców ludowych, autentyczne, ludowe rękodzieło. Łączymy też naszą imprezę z uroczystym odpustem odbywającym się w Nowogrodzie – chcemy podkreślić, że odpust to nie tylko msza, ale też zabawa. Dlatego były występy kapel, gry i zabawy.
Wojciech Chamryk
Zdjęcia: Elżbieta Piasecka – Chamryk
