4lomza.pl/

Łomża. Park im. Jakuba Wagi.

Park o powierzchni 3,8 ha. otoczony ulicami: Wojska Polskiego, Ogrodową, Nowogrodzką i Glogera, został założony w 1842 r. jako miejski ogród spacerowy. Ze starannie utrzymanymi alejkami, trawnikami rabatami kwietnymi, placykiem, na którym młodzi grywali w krokieta. Osoby romantycznego ducha przyciągała zaciszna „aleja westchnień”, nad nią zwisał strop misternie splecionych z gałęzi i liści kasztanów. Po kilku latach, gdy ogród zaczął podupadać zatrudniono ogrodnika.
Początkowo ogród nie był ogrodzony, tylko okopany. W 1853 XIX w. Kasa Ekonomiczna Łomży ogłosiła przetarg na wykonanie ogrodzenia, ale tylko od frontu. W dziesięć lat później, w 1863 r. poszerzono aleje, zasadzono nowe krzewy i drzewa, postawiono nowe ławki, w końcu zrobiono ogrodzenie. W ogrodzie znajdowały się drewniane altany. Ogród miejski był nie tylko miejscem spotkań towarzyskich mieszkańców miasta, ale również imprez rekreacyjnych i dobroczynnych.
21 grudnia 1949 roku Par został nazwany im. Obrońców Stalingradu. Prawdopodobnie nazwa parku została zmieniona w grudniu 1956 roku, w tym czasie, kiedy nazwę ulicy Stalingradzkiej zmieniono na Wojska Polskiego.
Obecnie w centralnym miejscu parku znajduje się pomnik niezwykle zasłużonego przyrodnika, autora „Flory Polskiej" Jakuba Wagi (1800-1872), wg projektu Ferdynanda Jarochy. Pomnik odsłonięte w 1967 roku.
Obecnie Park nazwany jest im. Jakuba Wagi.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

1. Park. Widok od ulicy Wojska Polskiego.
2. Park. Widok od ulicy Polowej
3. Park. Widok od ulicy Nowogrodzkiej i Ogrodowej w styczniu.
4. Aleja od ulicy Ogrodowej
5. Aleja od ulicy Wojska Polskiego.
6. Wejście do Parku na rogu Wojska Polskiego i Ogrodowej i widok na park od ulicy Ogrodowej.
7. Aleja główna parku, od wejścia w kierunku pomnika Jakuba Wagi.
8. Klomb i pomnik Patrona Parku Jakub Waga (1800-1872), wybitnego polskiego, niezwykle zasłużonego przyrodnika, autora „Flory Polskiej", wg projektu Ferdynanda Jarochy. Pomnik odsłonięte w 1967 roku.
9, 10. Klomb . Ujęcie z innych stron.
11 do 24. Park im Jakuba Wagi w szacie jesiennej.
25 do 31. Park im Jakuba Wagi w zimowej szacie.
32. Ogród spacerowy. Wejście 1910 rok.
33. Ogród Spacerowy. Wejście przed 1914 rokiem.
34. Aleja główna ogrodu 1912 rok.
35. Ogród spacerowy 1912 rok.

Źródło tematu:

1. Witold Jemielity
Dzieje Łomży Tysiącletnie

2. mgr Jolanta Deptuła (rozdz. XI, XII)
mgr Donata Godlewska (rozdz.II, III IV V VI)
mgr Czesław Nicewicz (rozdz. I, IX, X)
mgr Zdzisław Sędziak (rozdz. VII, VIII)
Łomża i województwo. Krajobraz i architektura

3. Czesław Nicewicz
Województwo Łomżyńskie. Przewodnik

4. Maria Kałamajska - Saed
Katalog Zabytków Sztuki
Województwo Łomżyńskie

5. Witold Jemielity
Łomża w okresie międzywojennym

6. Adam Dobroński
Łomża w latach 1866 - 1918

7. Donata Godlewska
Dzieje Łomży od czasów najdawniejszych
do rozbiorów Rzeczypospolitej XI wiek - 1793

8. Czesław Brodzicki, Donata Godlewska
Łomża w latach 1794-1866

9.http://www.lomza.pl/index.php?wiad=76

Źródła zdjęć:

Zdjęcia Łomży współczesnej wykonane przez autora tematu.
Zdjęcia Łomży przedwojennej:

http://www.lomza.glt.p
http://www.bagnowka.com/
http://www.szukamypolski.com/

Jeżeli coś pomyliłem, lub pominąłem, będę wdzięczny za sprostowanie.

Pozdrowienia.

Łomża. Aleja Legionów.

Początkiem obecnej Al. Legionów na początku XIX wieku był Gościniec do Warszawy, która zaczynał się gdzieś w okolicach obecnego Placu Pocztowego. Zabudowania Łomży od strony południowej kończyły się na ulicy Dwornej. W latach późniejszych XIX wieku była to Szosa Śniadowska, zaczynająca się przy Placu Poprawczym wytyczonym w 1838 roku później nazwany Placem lub Rynkiem Pocztowym, dopóki ulicy Polowej nie połączono z ulicą Szosową pod koniec XIX wieku i zaczynała się wówczas od ulicy Polowej, jako Aleja Śniadowska.
Około 1890 roku u zbiegu Szosy Śniadowskiej i Polowej zbudowano drugą cerkiew, która miała służyć dla wojska carskiego, której mury Polacy wykorzystali do budowy Domu Żołnierza w 1930 roku. Nie przetrwał on II wojny światowej, a na jego miejscu w 1979 roku pobudowano budynek usługowo-mieszkalny zwany Różową Panterą.
W 1917 roku po przeciwnej stronie cerkwi wojskowej miasto uruchomiło Elektrownię Miejską, także nie przetrwała II wojny światowej, a na jej miejscu zbudowano budynek, w którym mieści się obecnie Rejon Energetyczny Łomża.
Nieco dalej, gdzie mieściła się cerkiew po tej samej stronie ulicy w 1905 roku zbudowano parterowy budynek o nazwie Dom Ludowy, który w latach 1922-1924 został rozbudowany i znalazła w nim siedzibę Szkoła Miernicza założona w 1919 roku i Szkoła Przemysłowo-Leśna przekształcono po wojnie w Zespół Szkół Drzewnych. Do dnia dzisiejszego budynek ten służy oświacie i dalej mieści się w nim Zespół Szkół Drzewnych. Tuż za nim na powierzchni 1,8 ha założono w tym samym roku Park Ludowy, który także przetrwał do dnia dzisiejszego.

W 1892 r. naprzeciwko drogi na cmentarz parafialny zostało zbudowane przy szosie Śniadowskiej duże więzienie gubernialne. Było to potężne gmaszysko carskiego więzienia w kształcie kilkupiętrowej trójramiennej gwiazdy z czerwonej cegły, otoczone ze wszystkich stron wysokim murem. Teren więzienia obejmował ponad 4000 m2. Więzienie było miejscem kaźni m.in. działaczy politycznych – najpierw w okresie caratu, później władzy Radzieckiej w latach 1939-1941, a później ofiar Gestapo w drugiej wojnie światowej. W 1944 r. odstępujący Niemcy wysadzili budynki więzienne w powietrze, pozostał tylko dawny budynek administracyjny z bramą wjazdową (obecnie po przebudowie mieści się w nim szkoła muzyczna) oraz dwa małe budynki pomocnicze (w jednym z nich od 1955 r. jest Archiwum Państwowe, drugi dawna łaźnia więzienna przeznaczono na mieszkania).
Na początku XX wieku Łomża została otoczona wałami obronnymi poczynając od mostu na Narwi, aż do wsi Skowronki, wewnątrz tych wałów wytyczono ulicę tzw. Szosę Obwodową do celów strategicznych.
Dalej, tuż poza wałem obronnym miasta, znajdowały się zabudowania gorzelni i rektyfikacji spirytusu. Otoczone wysokim, wielometrowym murem budynki i zbiorniki. Obiekt zwany potocznie „monopolem spirytusowym”. Po tych zakładach nie ma już żadnego śladu, chyba tylko wartownia z bramą przy dworcu PKS.
Zaraz po I wojnie światowej powstał w Łomży Oddział Związku Społem, zakupiono tereny przy Alei Śniadowskiej przyległe do torów kolejowych, zbudowano magazyny, dom biurowy i bocznicę kolejową, jeszcze po drugiej wojnie światowej na terenie tym funkcjonowała hurtownia PHS, potem WPHS aż do czasu przemian w 1989 roku, kiedy wszystko, co państwowe skutecznie polikwidowano. Budynki i magazyny, które zostały do dnia dzisiejszego zajmują teraz prywatne mniejsze lub większe sklepy i hurtownie.
W 1929 roku wybudowano budynek dworca kolejowego, ale nie zdołał przetrwać zawieruchy wojennej został przez Niemców doszczętnie zniszczony i stał się tylko symbolem upadłości łomżyńskiej kolei, której dzisiaj już nie ma.
W odległości około dwóch kilometrów od miasta w 1889 roku zbudowano koszary dla wojsk carskich, jako, że w Łomży stacjonował silny garnizon wojsk carskich. W latach 1919 -1939 zajmował koszary 33 pp. strzelców kurpiowskich. Obecnie jednostka remontowa.
Wzdłuż Szosy Śniadowskiej, od Domu Ludowego i dalej aż do koszar – szeroka, prawie dwukilometrowej długości żwirowa aleja spacerowa, obsadzona ozdobnymi drzewami. Aleja ta stała się popularnym miejscem pozamiejskich spacerów. Szło się wtedy na spacery „pod koszary”, a w alei można było odpocząć na ławkach.
W 1926 r. uporządkowano Al. Śniadowską (podniesiono rynsztok, ułożono chodnik z prawej strony i rozszerzono aleję z lewej strony). Zabudowa mieszkalna na Al. Śniadowskiej powstała w latach 20-tych i 30-tych XX wieku.
W 1934 roku nazwę Al. Śniadowską zmieniono na Al. Legionów, w 1940 roku władze radzieckie zamieniły na ulicę Krasnoarmiejską, by po wojnie powrócić do Al. Legionów, ale na krótko, bo zaraz przemianowano ją na ulicę Generała Świerczewskiego. W 1989 roku na fali przemian ponownie została aleją Legionów.
W1964 roku ówczesną ulicę Generała Świerczewskiego przedłużono od ulicy Polowej do Placu Kościuszki.
Na zdjęciach poniżej mamy obraz obecnej ulicy Al. Legionów i na samym końcu porównaniu budynków przedwojennych.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 584 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 102A 103 104 105 106 107 107A 108 109 110 111 112
113



1. Wjazd na Plac Kościuszki z Al. Legionów. Zdjęcie wykonano z dachu budynku Długa 1
2. Widok na Plac Kościuszki od Alei Legionów.
3. Zjazd z Placu Kościuszki w Aleję Legionów.
4. Zespół budynków pocztowych. Widok z Alei Legionów.
5. Część ulicy Dwornej sprzed 1964 roku (obecnie Plac Pocztowy).
6. Widok na ulicę Dworną od Alei Legionów.
7. Postój Taxi przy Placu Pocztowym. Dawniej postój dorożek. Widok z Alei Legionów.
8. Kościół p/w NMP przy Placu Jana Pawła II. Dawniej cerkiew prawosławna. Widok z Alei Legionów.
9. Widok na Aleję Legionów od ulicy Polowej w stronę ulicy Sikorskiego.
10. Widok na Aleję Legionów od ulicy Polowej w stronę Placu Kościuszki. Po lewej widoczne budynki mieszkalno – usługowe.
11. Rejon Energetyczny Łomża. Przed II wojną światową w tym miejscu była Elektrownia Miejska.
12. Widok na ulicę Polową od Alei Legionów w stronę Szosy Zambrowskiej.
13. Widok na ulicę Polową od Alei Legionów w stronę ulicy Wojska Polskiego.
14. Budynek zwany Różową Panterą pobudowany w 1979 roku w miejscu gdzie w 1890 roku pobudowano Cerkiew dla wojska, a 1930 roku zaadaptowano ją na Dom Żołnierza i kino.
15. Budynki mieszkalno – usługowe. Róg Polowej i Alei Legionów. Budynek zabytkowy z początku XX wieku.
16. Budynek w którym miesci się redakcja tygodnika łomżyńskiego Kontakty. Budynek zabytkowy z początku XX wieku.
17. Siedziba oddziału Gazety Współczesne. Budynek zabytkowy z początku XX wieku.
18. Budynki biurowo – usługowe ABC Łomżyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej.
19. Wjazd na osiedle Bohaterów z pod Monte Cassino. Poprzednio osiedle Ludwika Waryńskiego.
20. Wjazd na osiedle przy starym szpitalu. Ulica Marii Curie Skłodowskiej.
21. Były szpital powiatowy. Obecnie Gimnazjum, Urząd Gminy Łomża i Szkoła Plastyczna.
22. Dawniek Dom ludowy, Szkoła Mierniczo – Leśna. Obecnie Zespół Szkół Drzewnych.
23. Budynek mieszkalny z początku XX wieku. Aleja Legionów 26.
24. Budynek mieszkalny z początku XX wieku. Aleja Legionów 28.
25. Dom Pana Dębowskiego. W latach 70-tych i 80-tych XX wieku siedziba ZBOWiD-u, obecnie po licznych perypetiach zwrócony spadkobiercom Pana Dębowskiego.
26. Były bar znany na całą Łomżę i okolice Trupek. Obecnie sklep spożywczy. Budynek powojenny.
27, 28, 29. Park Ludowy. Widok z Alei Legionów
30. Pomnik żołnierzy Armii Krajowej przed byłym budynkiem więzienia.
31. Tablica wmurowana ku pamięci więźniów zamęczonych w tym budynku przez Niemców i NKWD.
32. Jeden z trzech budynków pozostałych po byłym więzieniu carskim zbudowanym w 1892 roku. Obecnie Szkoła Muzyczna.
33. Były budynek więzienny. Obecnie budynek mieszkalny ZGM.
34. Archiwum. Były budynek więzienny.
35. Archiwum od strony Szpitala Zakaźnego
36. Widok na ulicę Kopernika od Alei Legionów.
37. Widok na ulicę Dmowskiego od Alei Legionów.
38. Widok na ulicę Sikorskiego od Alei Legionów w kierunku ulicy Wojska Polskiego.
39. Widok na ulicę Sikorskiego od Alei Legionów w kierunku Szosy Zambrowskiej.
40. Widok na Aleję Legionów od ulicy Sikorskiego w kierunku Placu Kościuszki.
41. Widok na Aleję Legionów kierunku Konarzyc.
42. Widok na Dworzec Autobusowy przy Alei Legionów
43. Wartownia z bramą z 1896 roku.
44. Wartownia. Widok od Alei Legionów
45. Bramka wejściowa przy wartowni (1896).
46. Budynek mieszkalny z lat 30-tych XX wieku. Nieżyjącego już Pana Erwina Dąbrowskiego, uczestnika walk w 1920 roku z Armią Radziecką i we wrześniu 1939 roku.
47. Budynek Mieszkalny Pana Dąbkowskiego. Z Lat 30-tych XX wieku.
48. Widok na ulicę Mickiewicza od Alei Legionów.
49. Widok na ulicę Dworcową od strony Alei Legionów.
50. Były budynek wytwórni wód gazowanych. Obecnie Hurtownie i sklepy.
51. Były biurowiec WPHS-u. Obecnie Firmy usługowe. Budynek z lat 30-tych XX wieku.
52. Sanmet. Sklep z narzędziami.
53. Biurowiec byłego GS-u Kupiski. Obecnie GS Łomża. Chyba jedyna firma pozostała z epoki komunizmu.
54. Puby. Yam Cafe. Po byłej Rozlewni Wód Gazowanych. Bar Pod Koniami. Nazwa utrzymana słynnego baru pod taką samą nazwą w latach 60-tych i 70-tych XX wieku.
55. Widok na ulicę Spółdzielczą od strony Alei Legionów.
56. Widok na Aleję Legionów od ulicy Spółdzielczej do Alei Piłsudskiego.
57. Widok na Aleję Legionów od ulicy Spółdzielczej w kierunku ulicy Spółdzielczej.
58. Dwie zagraniczne firmy w Łomży. Statoil i Mc Donalds.
59. Była piekarnia na byłej ulicy Świerczewskiego.
60. Pawilony handlowe. Dawna Mazowiecka i Sklep Meblowy.
61. Pawilon Handlowy PSS Społem tzw. Blaszak
62. Widok na Al. Piłsudskiego od Al. Legionów w stronę ul. Spokojnej.
63. Widok na Al. Piłsudskiego od Al. Legionów w stronę Szosy Zambrowskiej.
64. Widok na Al. Legionów od Al. Piłsudskiego Stronę ulicy Poznańskiej.
65. Widok na Al. Legionów od Al. Piłsudskiego w stronę Ulicy Sikorskiego.
66. Budynek WAK i Klubu Garnizonowego.
67. Pomnik – Bunkier AK na terenie koszar.
68. Zabudowania naprzeciwko koszar wojskowych.
69. Uliczka w większości ze starą zabudową drewnianą.
70. Budynek Koszarowy.
71. Były Skład Opałowy. Sprzedaż węgla i materiałów budowlanych.
72. Widok na ulicę Przykoszarową.
73. Zabytkowy budynek z okresu przedwojennego róg ul. Przykoszarowej i Al. Legionów.
74. Największa w Łomży Hurtownia materiałów obiciowych do mebli tapicerskich.
75. Stacja Paliw Pryma.
76. 77. Plac po byłym BCMB. Największej w Łomży Hurtowni Materiałów Budowlanych dla Przedsiębiorstw Państwowych za komuny.
78, 79, 80. Budynek biurowy byłych Zakładów Tworzyw Sztucznych. W różnych ujęciach.
81. Prefbet Łomża. Oddział Wytwórni Betonu Komórkowego w Śniadowie. Hurtownia Materiałów Budowlanych.
82. Widok na Al. Legionów od Ul. Poznańskiej w stronę miasta.
83. Widok na Al. Legionów od ul. Poznańskiej w stronę Konarzyc.
84. Widok na Al. Legionów od Konarzyc w stronę miasta.
85. Stacja Paliw, Stacja Obsługi Pojazdów Samochodowych i Zespół Hotelowo - Gastronomiczny Ryś.
86, 87, 88 do nr 101. Budynki mieszkalne przy Al. Legionów, przeważnie z lat 20-tych i 30-tych XX wieku.
102. Al. Śniadowska i Dom Ludowy, przed 1912 rokiem. Obecnie Al. Legionów.
102A. Dom Ludowy 1904 rok.
103. Dom Ludowy z 1914 roku.
104. Dom Żołnierza zaadaptowany w 1930 roku z podupadłej cerkwi dla wojska carskiego.
105. Cerkiew dla wojska carskiego zbudowana w 1890 roku
106. Dom Ludowy już jako Szkoła Mierniczo Leśna po przebudowaniu Domu Ludowego w 1912 roku.
107. Więzienie carskie zbudowane w 1892 roku u zbiegu Szosy Śniadowskiei i ulicy św. Mikołaja.
107A. Plan carskiego więzienia.
108. Elektrownia miejska, która była w miejscu dzisiejszego Rejonu Energetycznego.
109. Dworzec Kolejowy z 1929 roku. Zniszczony w 1939 roku, traktowany jako symbol upadłości kolei w
Łomży
110. Uliczne biegi sportowe w Łomży 1930 rok i zwycięzca Pan Dębowski. Mieszkał w tym budynku w którym w latach 70-tych był ZBOWiD
111. Park Ludowy i Szkoła Miernicza.
112. Brama do koszar 33 pp Strzelców Kurpiowskich z 1939 roku.
113. Plan koszar 33 pp Strzelców Kurpiowskich z 1939 roku.


1. Witold Jemielity
Dzieje Łomży Tysiącletnie

2. mgr Jolanta Deptuła (rozdz. XI, XII)
mgr Donata Godlewska (rozdz.II, III IV V VI)
mgr Czesław Nicewicz (rozdz. I, IX, X)
mgr Zdzisław Sędziak (rozdz. VII, VIII)
Łomża i województwo. Krajobraz i architektura

3. Czesław Nicewicz
Województwo Łomżyńskie. Przewodnik

4. Maria Kałamajska - Saed
Katalog Zabytków Sztuki
Województwo Łomżyńskie

5. Witold Jemielity
Łomża w okresie międzywojennym

6. Adam Dobroński
Łomża w latach 1866 - 1918

7. Donata Godlewska
Dzieje Łomży od czasów najdawniejszych
do rozbiorów Rzeczypospolitej XI wiek - 1793

8. Czesław Brodzicki, Donata Godlewska
Łomża w latach 1794-1866

Źródła zdjęć:

Zdjęcia Łomży współczesnej wykonane przez autora tematu.
Zdjęcia Łomży przedwojennej:

http://www.lomza.glt.p
http://www.bagnowka.com/
http://www.szukamypolski.com/

Jeżeli coś pomyliłem, lub pominąłem, będę wdzięczny za sprostowanie.

Pozdrowienia.

Gratulacje Maćku. Bardzo ładnie poradziłeś sobie z Aleją Legionów.



PS. Różowa Pantera. Muszę przyznać, że po raz pierwszy słyszę tą nazwę w kontekście tego budynku. :)

Łomża. Park Ludowy.

Ogród Ludowy – Na pierwszych czterech zdjęciach z prawej strony Domu Ludowego, od jego powstania w 1904 roku, do 1924 roku do chwili przebudowania Domu Ludowego i już funkcjonującego jako Szkoła Mierniczo – Leśna, widać jak kształtował się Ogród Ludowy. Na zdjęciach widać, że był ogrodzony i posiadał bramę wejściową na murowanych słupach. Ogród miał powierzchnię 18560 m2. Drzewostan to: dąb szypułkowy, buk zwyczajny, sosna, świerk, lipa drobnolistna, wiąz i jesion.




Park Ludowy współcześnie. Lato i jesień 2006 roku.



Domek zabytkowy przy parku w stylu dworkowym. Wrzesień 2006 rok.



Park Ludowy od Alei Legionów. Lato, jesień 2006 rok.



Dawny Dom Ludowy. Obecnie Zespół Szkół Drzewnych. Widok od Parku Ludowego.



Park Ludowy Współcześnie, widok od ulicy Kopernika.



Dąb Wolności, posadzony w czerwcu 1975 roku.



Park Ludowy. Wiosna 2007 roku.






1. Witold Jemielity
Dzieje Łomży Tysiącletnie

2. mgr Jolanta Deptuła (rozdz. XI, XII)
mgr Donata Godlewska (rozdz.II, III IV V VI)
mgr Czesław Nicewicz (rozdz. I, IX, X)
mgr Zdzisław Sędziak (rozdz. VII, VIII)
Łomża i województwo. Krajobraz i architektura

3. Czesław Nicewicz
Województwo Łomżyńskie. Przewodnik

4. Maria Kałamajska - Saed
Katalog Zabytków Sztuki
Województwo Łomżyńskie

5. Witold Jemielity
Łomża w okresie międzywojennym

6. Adam Dobroński
Łomża w latach 1866 - 1918

7. Donata Godlewska
Dzieje Łomży od czasów najdawniejszych
do rozbiorów Rzeczypospolitej XI wiek - 1793

8. Czesław Brodzicki, Donata Godlewska
Łomża w latach 1794-1866

Źródła zdjęć:

Zdjęcia Łomży współczesnej wykonane przez autora tematu.
Zdjęcia Łomży przedwojennej:

http://www.lomza.glt.p
http://www.bagnowka.com/
http://www.szukamypolski.com/

Jeżeli coś pomyliłem, lub pominąłem, będę wdzięczny za sprostowanie.

Pozdrowienia.

Ps. Ptysiu80, dzięki za słowa poparcia. Widzę, że jednak ktoś ten temat przegląda.

Chciałbym sprostować informacje dot. więzienia. Nie wiem napewno, czy to Niemcy zniszczyli budynki więzienne, czy też spowodował to jakiś pocisk armatni lub bomba. Przecież jesienią i wczesną zimą 1944 r. front zatrzymał sie w Łomży, tutaj stali już Rosjanie i ostrzeliwali się z Niemcami. Zniszczenia nie były aż tak wielkie. Na każdym rogu muru więziennego stała wysoka budka wartownicza, do której wchodziło się po drewnianych schodach. Po wojnie od strony zachodniej, pod murem koło północno-zachodniej wieżyczki wykuto-wykopano przejście pozwalające na wejście na teren więzienia. Jako mały brzdąc wchodziłem tam z kolegami. Łaziłem również po obu blokach więziennych. Były normalne schody więzienne, trochę gdzieś rozwalone, chyba na styku obu skrzydeł. Były normalne cele więzienne z pryczami, kiblami itd. zamykane ciężkimi drzwiami z judaszem. To było na przełomie lat 40-tych i 50-tych. Milicja goniła nas, więc wszystko robiliśmy "pod strachem". Pamiętam, że na ścianach cel były jakieś napisy, cyfry, napisane przez więźniów. Nie pamiętam kiedy więzienie rozebrano, lecz napewno gdzieś potrzebna była cegła. To była solidna cegła, nie pękała, nie łuszczyła się i rozsypywała. Spoiny tez były w b.dobrym stanie. Pamiętam to, gdyż mój ojciec budował w tym czasie nasz dom i mówił, że chciałby mieć taką cegłę i taką zaprawę. Mówiono,że do zaprawy dodawano kurze jaja, lecz niesądzę, aby to była prawda. Pzdr

bayan!
Dzięki za sprostowanie. Napisałem tylko to, co wyczytałem z literatury o Łomży. Cegła pewnie była potrzebna na domy ówczesnym prominentom, lub na jakiś obiekt dla celów partii. Tak jak się stało z kinem Miraż, mimo niewielkich zniszczeń rozebrano go, bo potrzeba było zbudować siedzibę dla partii. Z jajkami do zaprawy, może być i prawda, przykładowo do budowy Twierdzy Boleyn w Giżycku dodawano do zaprawy byczą krew.
Jeszcze raz dzięki za sprostowanie.
Przy okazji zapytam się Ciebie: Co było za wartownią przy Dworcu Autobusowym?
Wejdż do tego tematu, może Ty pomożesz rozwikłać co to za zdjęcia?
Link poniżej:

http://www.4lomza.pl/forum/read.php?f=2&i=91990&t=91990

Tytuł tematu:Tajemnice starej części miasta...

Witam.
Jestem po raz pierwszy na forum. Czytam jednak od jakiegoś czasu i głównie posty Maćka. Bardzo podoba mi się ten cykl. Dowiedziałem się z niego więcej o Łomży niż przez 19 lat życia w tym mieście. To tak z sentymentu za Łomżą, z której wyjechałem na studia do stolicy parę lat temu i jak dotąd nie wróciłem.
Ad rem.
Chciałbym przybliżyć Łomżę szerokiemu światu. Istnieje coś takiego jak Google Earth. Są tam prezentowane zdjęcia z całego świata. Od niedawna pojawiły się zdjęcia Łomży. Zdjęcia wysyła się do serwisu Panoramio, który jest luźno powiązany z Google Earth (nie wszystko, co na Panoramio znajdzie się na Google Earth). Na Panoramio jest już trochę zdjęć Łomży (wystarczy w wyszukiwarce Panoramio wpisać 'Łomża' - jest tam obecnie 13 'wszystkich' zdjęć i 8 'popularnych'), brakuje jednak ciekawych opisów. Liczę, że w najbliższym czasie pojawią się następne zdjęcia z Łomży. Fajnie by było, aby osoby, które mają trochę umiejętności fotografowania zamieściły swoje zdjęcia ciekawych miejsc, albo tych opisywanych przez Maćka, najlepiej z linkiem do opisu na 4lomza i ewentualnie jakąś krótką notatką w j.angielskim.

'wszystkie' - to zdjęcia zamieszczone w Panoramio
'popularne' - to najprawdopodobniej zdjęcia wybrane ze 'wszystkich', które zostały zamieszczone w Google Earth.

Pozdrawiam wszystkich Łomżyniaków i miłośników Łomży.

Witam Cię Maćku! Z uwagi na długi weekend nie zaglądałem na forum. Z tego co przeczytałem gdzieś o Łomży, wartownia należała do starych, carskich koszar, usytuowanych między obecnymi ulicami Sikorskiego, Dworcową i Aleją Legionów. Od zachodu ograniczona była torami kolejowymi. Od ulicy Sikorskiego była wolna przestrzeń ok. 50 m, na której stały do lat pięćdziesiątych jakieś /chyba dwa/ baraki, dla pracowników PKP. Nie wiem co tam było w okresie międzywojennym.W czasie wojny te koszary została zniszczone. Pamiętam zrujnowane budynki, leżące skosem betonowe dachy /a może to były ściany/. Po jakimś okresie teren ten przejęła PKS, część budynków wyremontowano, część rozebrano, pobudowano jakieś nowe, prowizoryczne i utworzono w tym miejscu zajezdnię PKS z warsztatami samochodowymi. Mój stryj tam pracował, ja mieszkałem na Sikorskiego, za Zarządem Drogowym. Z tych starych koszar została tylko zabytkowa wartownia. Po drugiej stronie ulicy Dworcowej były magazyny przedsiębiorstw handlowych, chyba WPHS lub MHD. Naprzeciw obecnego dworca PKS, po drugiej stronie Alei Legionów był również teren jakiegoś przedsiębiorstwa handlowego, była tam też wylęgarnia kurcząt.
Wcześniej na tym terenie, w dużych halach składowano lód , obsypywano trocinami i używano go latem. Lodówek przecież nie było. Bryły lodu wycinano zimą na Narwii i przewożono furmankami do tej przechowalni.
To co opisałem zachowałem w /zawodnej jednak/ pamięci. W końcu lat pięćdziesiątych wyjechałem z Łomży, więc nie wiem stało się z wieloma budynkami.

Wyczytałem w artykule (Tytuł i fragment poniżej) wyczytałem, że był tam Monopol spirytusowy.

Bohdan Karwasiński
Wspomnienia z lat dawnych

Po drugiej stronie szosy śniadowskiej wznosiło się potężne gmaszysko carskiego więzienia w kształcie kilkupiętrowej trójramiennej gwiazdy z czerwonej cegły, otoczone ze wszystkich stron wysokim murem. Więzienie było miejscem kaźni m.in. działaczy politycznych – najpierw w okresie caratu, a później ofiar Gestapo w drugiej wojnie światowej. Dalej, tuż poza wałem obronnym miasta, znajdowały się zabudowania gorzelni i rektyfikacji spirytusu. Otoczone wysokim, wielometrowym murem budynki i zbiorniki. Obiekt zwany potocznie „monopolem spirytusowym”.
Źródło:

http://www.4lomza.pl/index.php?wiad=3626

Nie wiem, w którym miejscu był "wał obronny miasta". Wiem natomiast, że
więzienie usytuowane było na niewysokim /1,0-1,5 m/ nasypie. Od strony północnej była jakaś łąka, szerokości 50-70 m. Od zachodu też była wolna przestrzeń, około 100-150 m, zarezerwowana dla ewentualnej linii kolejowej. Dalej w kierunku zachodnim były jakaś baza, na której m.in. znajdowały się dwie lub trzy duże cysterny. Obiekt był dozorowany, m.in. przez mojego dziadka-emeryta i wejście tam było niemożliwe. Nie mam pewności, lecz to chyba tam był ten "monopol spirytusowy. To było mniej więcej na wysokości sklepu "Demart'. Obiekt był dobrze ogrodzony, lecz nie pamiętam tam żadnego muru. Od strony południowej wzdłuż ściany muru więziennego była kilkumetrowa wolna przestrzeń, za którą leżały tereny
prywatne i cywilne. Na tym terenie obecnie pozostał jednie murowany budynek, usytuowany obok komisu samochodowego. Obok, w kierunku Alei Legionów były magazyny CPN. Zawsze śmierdziało tam ropą, benzyną itp.
Pamiętam, że wewnątrz ziemia była przesiąknięta produktami ropochodnymi. Przyjeżdzające cysterny kolejowe lokowano na torach najbliższych tych magazynów i za pomocą jakichś węży i pomp przetaczano
produkty do zbiorników wewnątrz magazynów CPN. CPN zajmował teren prawie od w muru więziennego do ul. Sikorskiego. Dalej w kierunku Alei Legionów był teren prywatny, pamiętam stojący tam stary, drewniany budyneczek, ledwo wystający nad ziemię, z małymi okienkami. Stał on prawie na samym rogu wymienionych ulic. Na terenie tej posesji stał też, już na rogu tych ulic, drewniany krzyż, dwuramienny, z dolnym ramieniem
umocowanym ukośnie. Teren CPN był również dobrze ogrodzony, dozorowany, no i na pewno były tam zbiorniki. Może więc tam był na przełomie wieków ten "monopol". O koszarach na terenie obecnego dworca PKS czytałem gdzieś podczas omawiania zabytkowej wartowni.

Łomża. Ulica Generała Władysława Sikorskiego.

Szosa Obwodowa, od 1934 roku Aleja Piłsudskiego, od 1 lutego 1940 przemianowano przez zaborców ze Związku Radzieckiego na 17 września. Po wojnie ponownie Szosa Obwodowa. 9 września 1946 roku otrzymała nazwę Generała Władysława Sikorskiego i taka nazwa jest do dnia dzisiejszego.
Szosa obwodowa zaprojektowana była na przełomie XIX i XX wieku w związku z budową fortów w Piątnicy, . Jako obwałowana obwodnica okrążała miasto od ulicy Nowogrodzkiej od bagien na Skowronkach przy ulicy Nowogrodzkiej i prowadziła aż do żelaznego mostu, i łączyła ze sobą trzy główne szlaki wylotowe z miasta – Szosę Zambrowską, śniadowską i ostrołęcką, a je wszystkie przez miasto – z szosą na północ.
Zachowały się na niej domy przeważnie drewniane w stylu dworkowym z przełomu XIX i XX wieku i część murowanych z lat 20-tych i 30-tych XX wieku.



1 2

Poprzednicy obecnego mostu.
1. Żelazny.
2. Drewniany

Na poniższych zdjęciach przedstawiony jest współczesny wygląd ulicy Sikorskiego

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 14A 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 37A 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75


1. Widok na nowy most od Piątnicy. Most oddany do użytku w 1998 roku. Posadowiony na starych podstawach.
2. Stawy od strony Piątnicy przed mostem, lewa strona.
3. Widok na most od strony Łomży.
4. Most od Starej Łomży.
5. Most od plaży.
6. Widok na Narew od Starej Łomży.
7. Narew od plaży.
8. Łomża, widok z mostu.
9. Ulica Sikorskiego od zakrętu do mostu.
10. Ulica Sikorskiego od zakrętu do ulicy Zdrojowej.
11. Widok na ulicę Zdrojową.
12. Widok na ulicę Senatorską.
13. Ulica Sikorskiego od przystanku w kierunku ulicy Zdrojowej.
14. Ulica Sikorskiego od ulicy Dwornej w dół.
14A. Widok na ulicę Dworną.
15. Ulica Sikorskiego od ulicy Marynarskiej do ulicy Dwornej.
16. Ulica Marynarska od ulicy Sikorskiego.
17. Dawny Hotel Załom.
18. Ulica Kierzkowa od ulicy Sikorskiego do Pl. Niepodlogłości.
19. Ulica Kierzkowa w kierunku Zdrojowej.
20. Ulica Sikorskiego od ulicy Górnej do ulicy Marynarskiej.
21. Ulica Sikorskiego od Wieży Ciśnień do Ronda.
22. Wieża Ciśnień. Odana do użytku w 1954 roku. Obecnie nieczynna.
23. Ulica Wąska od ulicy Sikorskiego w kierunku Bocznej.
24. Ulica Wąska przy ZUS-ie.
25. ZUS.
26. Rondo im. Witolda Lutosławskiego.
27. Ulica Sikorskiego od ronda w kierunku mostu.
28. Ulica Sikorskiego od Ronda w kierunku Al. Legionów.
29. Widok na Szosę Zambrowską w kierunku Zambrowa.
30. Widok na Szosę Zambrowską w kierunku ulicy Polkowej.
31. Skwerek przy rondzie prawa strona do ulicy Zawadzkiej.
32. Skwerek przy rondzie od strony wieży ciśnień.
33. Skwerek przy rondzie od strony ulicy Zawadzkiej.
34. Ulica Sikorskiego od ulicy Starej w kierunku ronda.
35. Ulica Stara.
36. Ulica Sikorskiego od ulicy Zawadzkiej w kierunku ronda.
37. Ulica Sikorskiego od ulicy Zawadzkiej w kierunku Al. Legionów.
37A. Widok na Sanktuarium p/w Miłosierdzia Bożego.
38. Ulica Zawadzka od ulicy Sikorskiego w kierunku ulicy Ks. Anny.
39. Ulica Zawadzka od ulicy Sikorskiego w kierunku cmentarza.
40. Kamienica zabytkowa z pocz. XX wieku. Od ulicy Zawadzkiej.
41. Kamienica zabytkowa bliżej Al. Legionów.
42. Dom pomocy Społecznej im. Pani Kowalewskiej.
43. Ulica Ks. Kardynała Wyszyńskiego (do 05-05-1982 ul. Słoneczna. Przy niej znajduje się Sanktuarium p/w Miłosierdzia Bożego i dawny cmentarz wojskowy.
44. Były Stadion Biskupa. Obecnie Przedszkole Publiczne nr 5.
45. Ulica Sikorskiego od Al. Legionów w kierunku ulicy Zawadzkiej.
46. Ulica Sikorskiego od Al. Legionów w kierunku Woj. Pol.
47. Pawilony Handlowe 4+
48. Os. Dmowskiego od ulicy Sikorskiego.
49. Dworzec Autobusowy. Widok od strony ulicy Sikorskiego. Wokresie powojennym Dworcwe Autobusowe mieściły się do 1968 roku na Starym Rynku, od 1968 do 1991 na Placu Niepodległości od 1991 roku w miejscu obecnym.
50. Targowisko Miejskie. Od czasów przemian od 1989 roku, pierwsza lokalizacja u zbiegu ulicy Polowej, Kopernika, potem ulica Nowogrodzka obecnie na byłym terenie kolejowym.
51. Teren kolejowy.
52. Pas ziemi którym miała przebiegać kolej w kierunku Pisza. Byłe targowisko.
53. Dworzec wąskotorówki od strony ulicy Sikorskiego. Wąskotorówkę do Łomży doprowadzono na początku lat 20-tych XX wieku. Zlikwidowano ją w latach 70-tych XX wieku. Pozostał tylko budynek Dworca.
54. Dworzec wąskotorówki. Widok od strony terenu kolejowego.
55. Zabudowania prawej strony ulicy Sikorskiego od byłej targowicy w stronę ulicy Woj. Pol.
56. Ulica Kwiatowa od ulicy Sikorskiego.
57. Tartak przy ulicy Sikorskiego. Obecnie prywatny.
58. Byłe warsztaty Zespołu Szkół Drzewnych.
59. Widok na ulicę Różaną od ulicy Sikorskiego.
60. Widok na ulicę Fabryczną od ulicy Sikorskiego, łączy ona poprzez ulicę Spokojną z ulicą Woj. Pol.
61. Os. Łomżyca od ulicy Sikorskiego.
62. Ulica Sikorskiego od Woj. Pol. w kierunku Al. Legionów.
63. Os. Łomżyca Sikorskiego Woj. Pol.
64. Os. Nowa Łomżyca Sikorskiego Woj. Pol.
65. Os. Młodych od ulicy Woj. Pol.
66. Os. Słoneczne od Woj. Pol. i Sikorskiego.
67. Widok na ulicę Szeroką od ulicy Sikorskiego.
68. Ulica Strażacka od ulicy Sikorskiego. Dochodzi do ulicy Woj. Pol. naprzeciwko ulicy Fabrycznej.
69. Straż Pożarna. Straż Pożarna poprzednio mieściła się na Placu Niepodległości 14 w budynku wybudowanym na potrzeby Straży w 1935 roku. Opuścili go w 1994 roku przenosząc się do obecnej siedziby przy ulicy Sikorskiego.
70. Os. Nowa Łomżyca za Strażą Pożarną.
71. Ulica Przyjaźni od ulicy Sikorskiego.
72. Salon Kia Motors.
73. Os. Nowa Łomżyca od ulica Nowogrodzkiej.
74. Os. Młodych od ulicy Nowogrodzkiej.
75. Ulica Sikorskiego od ulicy Nowogrodzkiej.


1. Witold Jemielity
Dzieje Łomży Tysiącletnie

2. mgr Jolanta Deptuła (rozdz. XI, XII)
mgr Donata Godlewska (rozdz.II, III IV V VI)
mgr Czesław Nicewicz (rozdz. I, IX, X)
mgr Zdzisław Sędziak (rozdz. VII, VIII)
Łomża i województwo. Krajobraz i architektura

3. Czesław Nicewicz
Województwo Łomżyńskie. Przewodnik

4. Maria Kałamajska - Saed
Katalog Zabytków Sztuki
Województwo Łomżyńskie

5. Witold Jemielity
Łomża w okresie międzywojennym

6. Adam Dobroński
Łomża w latach 1866 - 1918

7. Donata Godlewska
Dzieje Łomży od czasów najdawniejszych
do rozbiorów Rzeczypospolitej XI wiek - 1793

8. Czesław Brodzicki, Donata Godlewska
Łomża w latach 1794-1866

Źródła zdjęć:

Zdjęcia Łomży współczesnej wykonane przez autora tematu.
Zdjęcia Łomży przedwojennej:

http://www.lomza.glt.p
http://www.bagnowka.com/
http://www.szukamypolski.com/

Jeżeli coś pomyliłem, lub pominąłem, będę wdzięczny za sprostowanie.

Pozdrowienia.

Temat Zabytki Łomży i okolic na 4lomza został zmknięty ze względów osobistych i przeniesiony na inne Forum łomżyńskie.

Pozdrawiam i zapraszam na inne Forum łomżyńskie.

a gdzie Cię Maćku będzie można znaleźć ??

ADALL

Jeżeli otworzysz google, wpiszesz hasło Łomża, znajdziesz to forum jest na 7 pozycji. Jesteś tam zarejestrowany.
Pozdrawiam.

macku mi jakies glupoty zydowskie wychodza, gdybys mogl sypnac na maila adress strony bylbym wdzieczny, pamietaj ze inne sa wyniki wyszukiwarki dla internautow w USA
mlugowski@gmail.com

maciek mogbys podac mi do siebie namiary ?