PSL chce zniesienia ograniczenia kadencyjności wójtów i burmistrzów
Ograniczenie liczby kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów zdaniem PSL pozbawia mieszkańców realnego wpływu na kształt władzy lokalnej. Chcą zniesienia dwukadencyjności oraz,w imię lepszego wykorzystania potencjału, umożliwienie kandydującym na te urzędy ubiegania się w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego innych szczebli.
Ograniczenie do dwóch kadencji możliwości sprawowania władzy przez wójtów, burmistrzów i prezydentów w 2018 roku wprowadziło Prawo i Sprawiedliwość. Miało to zapobiegać tworzeniu się lokalnych układów i patologii oraz przeciwstawiać się możliwości korupcji i nepotyzmu, co w ich ocenie miało służyć rozwojowi samorządów. W pewnym sensie „na otarcie łez” wydłużono kadencje samorządu z 4 do 5 lat.
„Ograniczenie liczby kadencji oznacza, że wyborcy zostają pozbawieni prawa do ponownego wyboru osoby, którą darzą zaufaniem. Jeśli społeczność lokalna jest zadowolona z pracy swojego wójta, to nie powinno być przeszkód, aby mógł on ubiegać się o kolejną kadencję. Decyzja należy do obywateli – to oni powinni mieć ostateczne słowo” - czytamy w uzasadnieniu przygotowanych zmian, które obejmują rezygnację z ograniczenia ilości kadencji, choć nie przywracają 4-letnich kadencji. „Samo istnienie zakazu kadencyjności nie gwarantuje zdrowej rotacji władzy” - zauważają.
Zdaniem PSL ograniczenie kadencyjności stoi w sprzeczności z Konstytucją RP i zasadą równości wobec prawa. Popierający pomysł przypominają, że w ostatnich wyborach samorządowych ponad 40% wójtów, burmistrzów czy prezydentów, a parlamentarzystów zaledwie 20%. Dlaczego więc ta grupa została oszczędzona - pytają.
Prof. dr hab. Marek Chmaj w ekspertyzie napisał, na którą powołują się wnioskodawcy, że „Projektowane rozwiązanie jest oczywiście niezgodne z Konstytucją, narusza bowiem zakaz wstecznego działania prawa (art. 2 Konstytucji). Zakaz reelekcji będzie bowiem obowiązywał wstecz i znajdzie zastosowanie do wszystkich przypadków, w których kandydat był już kiedykolwiek dwukrotnie wybrany na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Zakaz reelekcji obejmie zatem wszystkie osoby na stanowisku organów wykonawczych szczebla gminnego, które będą kandydować w najbliższych wyborach, jeśli już dwukrotnie pełniły te funkcje. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy ponowny wybór nastąpił w związku z upływem kadencji danej osoby (kadencja jedna po drugiej), czy z przerwą na kadencję osoby trzeciej, a nadto, nie ma znaczenia, czy kandydat sprawował mandat wójta, burmistrza, prezydenta miasta dwa razy w tej samej jednostce samorządu terytorialnego szczebla gminnego.”
Wg proponowanych zmian, kandydaci na wójtów, burmistrzów czy prezydentów mogliby równocześnie ubiegać się o mandat radnego sejmiku województwa czy radnego powiatowego. „Taki stan prawny ogranicza bierne prawo wyborcze obywateli oraz zamyka drogę do elastyczniejszego kształtowania reprezentacji samorządowej”. Zdaniem wnioskodawców „wprowadzenie takiej możliwości pozwoliłoby na lepsze wykorzystanie potencjału osób zaangażowanych w życie publiczne. Kandydat na wójta/burmistrza/prezydenta to często osoba z dużym poparciem społecznym, znajomością lokalnych problemów oraz kompetencjami menedżerskimi. Dopuszczenie jej do startu również w wyborach do sejmiku województwa czy powiatu zwiększyłoby szanse na to, że potrzeby mniejszych gmin znajdą odzwierciedlenie na poziomie regionalnym. Jednoczesne kandydowanie mogłoby być również narzędziem budowania szerszego zaplecza politycznego i zapewniania reprezentacji niezależnie od wyników w wyborach w jednej z ról”.
Zakaz,o kórym mowa, tak naprawwdę zacznie działać od najbliższych wyborów. W bowiem miną dwie kadencje, które liczone są od wejścia przepisów.
Jutro (4 lipca) o godz. 12:00 w Białymstoku wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi, poseł Stefan Krajewski z samorządowcami ma prezentować projekt.
