Apteka Natury na łąkach nad Narwią
- Ruta zwyczajna, po łacinie Ruta graveolens, to krzewinka do 100 cm wysokości – opowiada ceniona przyrodniczka Teresa Grużewska z Łomży. Specjalistka od roślin prowadziła przez 4 dni warsztaty przyrodnicze w Muzeum Przyrody Dworze Lutosławskich w Drozdowie. Około 20 osób poznawało rośliny, uczyło się odróżniać gatunki, rozpoznawało smaki i właściwości lecznicze ziół z uprawy w parku dworskim i łąk w Dolinie Narwi, w promieniu 5 kilometrów.
- Ważne jest, żeby zdobywać samodzielnie, podczas kursów i warsztatów wiedzę, aby widzieć rośliny w ich naturalnym środowisku – dowiedzieli się uczestnicy 3-godzinnych i dłuższych spotkań od poniedziałku do czwartku. - Odpoczywa się na łonie natury, a rośliny poznaje się w ich naturalnym otoczeniu. Na przykład, tatarak zwykle spotkamy nad wodą, w wilgotnych obniżeniach, w dawnym starorzeczu, ma jasnozielone liście i zapach charakterystyczny. Ruta nie rośnie dziko, to gatunek w ogrodzie przy dworze i w XIX wieku pospolity w ogródkach przy domach w miastach i na wsiach. Macierzanka kwitnie od polowy czerwca i na przełomie lipca i sierpnia również widzimy różowo-fioletowe poduchy na piaszczystych wyniesieniach.
Ruta ma w sobie dużo rutyny
Uczestniczki, rozsiadłszy się w słoneczna środę na łące wśród macierzanek mówiły, że czują się jak w niebie. Dookoła panowała cisza i spokój, zaś delikatny, miętowo-cytrynowy zapach macierzanki wprawiały w relaksujący nastrój. Macierzanka jest jak czuła matka, rozgrzeje w przeziębieniu i przytuli chore dziecko, stąd swojska nazwa. Studiowaniu może przysłużyć się lektura leksykonu ziół dr. Henryka Różańskiego, specjalisty z Akademii imienia Stanisława Pigonia w Krośnie. „Fitoterapia” w trzech częściach to nasza biblia zielarska, niezastąpione kompendium ciekawych wiadomości, receptur, dawek terapeutycznych dla dorosłych i dzieci. To kopalnia wiedzy, gdzie znajdują się także ruta i tatarak, tj. roślinne gwiazdy tegorocznych warsztatów. Surowcem leczniczym ruty jest ziele z żółto-zielonymi kwiatkami albo sam liść. Ruta zawiera dużo rutyny, składnika wzmacniającego naczynia krwionośne. Bardzo poprawia krążenie krwi w mózgu, przez co poprawia pamięć i działa dodatnio na kondycję organizmu. Ruta pomoże w chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych, ale także przy wyczerpaniu nerwowym, stresie, lęku, bezsenności, drżeniu mięśni, wewnętrznym niepokoju.
Tatarak zwyczajny to Acorus calamus
Roślina ta wyróżnia się liśćmi - są wąskie, silnie wydłużone, zaostrzone, płaskie - i dorasta z nimi do 150 cm wysokości z kłącza. Charakterystuczna jest łodyga, bo 3-kanciasta, u nasady czerwona. Tatarak ma kwiatostan kolbowaty z zielonymi, drobnymi kwiatkami, kwitnącymi od czerwca do sierpnia. Jak opisuje w swoim leksykonie dr Henryk Różański, tatarak rośnie nad brzegami wód (jeziora, stawy, bajora leśne, bagna, mokradła). Surowcem jest kłącze, ale także liście lub kwiaty. - Nazwa tataraku pochodzi od Tatarów, którzy zawsze mieli go przy sobie w proszku, który można było zmieszać z wodą i stosować do dezynfekcji wewnętrznej i zewnętrznej – opisuje botaniczka. - Kłącze mieli do gryzienia, podjadania, w celu leczniczym. Wyciągi z tataraku są dobre w schorzeniach i niedyspozycji układu pokarmowego: pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego. Zwiększają apetyt, regulują wypróżnienia i trawienie. Pomogą przy biegunce i bólu brzucha po obfitym, tłustym posiłku.

- Pożyteczne zioła są praktycznie nieznane, ale bardzo wartościowe i dlatego trzeba je poznać, jak np.: babka lancetowata, mniszek, lebiodka pospolita (polskie oregano), drapacz lekarski, arnika górska, bylica boże drzewko, bluszczyk kurdybanek, podagrycznik, gwiazdnica oraz glistnik jaskółcze ziele – podaje przykłady specjalistka z Muzeum w Drozdowie. W pięknym parku obok Dworu Lutosławskich rośnie 10 ziół leczniczych. W ten sposób udowodniła, że te zioła można uprawiać w ogródku przy domu i na działce. Chętni dostaną nasiona i sadzonki. W załączniku poniżej Teresa Grużewska podała za wiadomości i receptury dr. Różańskiego.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146