Stan wojenny w 1981 roku przeżyli i do dziś pamiętają
Ciekawe spotkanie z historykami Instytutu Pamięci Narodowej: doktor Bożeną Koszel - Pleskaczuk i profesorem Krzysztofem Sychowiczem zorganizowało Starostwo Powiatowe Łomżyńskie i IPN w celu upamiętnienia 40. rocznicy wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Było dużo wspominania.
Spotkanie w Muzeum Dworze w Drozdowie rozpoczęto złożeniem wiązanek przed tablicą Romana Dmowskiego, współtwórcy odzyskania Niepodległości, który ostatnie miesiące życia spędził pod opieką rodziny Lutosławskich w ich dworze. Kwiaty przyniosły delegacje: Starostwa Powiatowego Łomżyńskiego, Samorządu Województwa Podlaskiego, Wojska Polskiego, w tym z WOT i WKU w Łomży, oraz Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku.
W salonie na gości spotkania czekała niespodzianka muzyczna. Piotr Śledziewski, 5-klasista PSM I st. w Łomży i wychowanek prof. Ireny Wawrzynkowskiej, zagrał na fortepianie dwa utwory: Henry'ego Bartiniego i Fryderyka Chopina. Powitała przybyłych Ewa Sznejder, dyrektor Muzeum Dworu, zaś przemowę powitalną wygłosił starosta Lech Marek Szabłowski. Na zakończenie rozważań mówił, że nie wszystkie ofiary stanu wojennego zostaną odnalezione, tak jak nie wszyscy sprawcy zostaną osądzeni. Niezależnie od tego, należy podejmować działania, które będą zbliżać do poznania prawdy. Nawiązała do tego wicestarosta Maria Dziekońska, zapowiadając, m.in. akcje zbierania materiałów dokumentujących stan wojenny i jego bohaterów - zdjęcia, listy, kartki z pamiętnika, dokumenty. Młodzież z klas 6 - 8 szkół podstawowych w Łomży i powiecie będzie mogła przeprowadzić wywiady z dziadkami, w czym pomocna okaże się ankieta tematyczna. Każdy chętny będzie mógł pisać wspomnienia do 30. kwietnia 2022 r.
W kościele kończyła się władza partii
Prelegenci z IPN omawiali rozmaite aspekty stanu wojennego. Prof. Krzysztof Sychowicz wykazał skalę represji władz komunistycznych wobec nieprawomyślnych rodaków. Kary nie ograniczały się do aresztowania i internowania za działalność w Związku "Solidarność", przesłuchiwania, znęcania się czy pobicia. Wobec niepokornych nauczycieli prowadzono czystki w szkołach jeszcze w 1986 r.
Dr Bożena Koszel - Pleskaczuk przedstawiała sytuację żołnierzy, odbywających służbę w obozie w Czerwonym Borze od listopada 1982 do lutego 1983. Zdaniem historyk, szkolenie wojskowe było pretekstem do zniewolenia działaczy związkowych i ludzi niepodległych ideowo. Obok jednostki wojskowej powstało obozowisko z połączonych po trzy wagonów kolejowych. Do ogrzewania w nich służyły dwie kozy na węgiel. Ćwiczeniem wojskowym było budowanie drogi donikąd po nico.
Wicemarszałek podlaski Marek Olbryś oddał w przemowie hołd Tym, którzy 40 lat temu zginęli lub stracili zdrowie z powodu represji za poglądy i działalność związkową. Zauważył, że NSZZ "S" w tamtych latach - 80. i 90. XX wieku - miała w Łomży wielokrotnie więcej członków niż aktualnie. W sondażach Polacy oceniają stan wojenny "połowicznie": część uważa, że był złą decyzją partii i rządu gen. Jaruzelskiego, a część odwrotnie - że tą decyzją uchronili Polskę przed wojną domową.
Trafnie wspomniał profesor Sychowicz, że w tamtej epoce PRL-u "w kościele kończyła się władza partii". Jednak nie wszyscy księża i mnisi byli tak ideowi i odważni, jak w Warszawie na Żoliborzu ks. Jerzy Popiełuszko i w Łomży księża Solidarności: Stanisław Szymborski i Stanisław Wysocki. Biskup Tadeusz Bronakowski poinformował o mszach i modlitwach w intencji ludzi z tamtych lat w Diecezji.
Na koniec goście poszli na zwiedzanie wystawy zdjęć z opisami zdarzeń sprzed 40 lat.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
Kartki na mięso i stan wojenny sprzed 40 lat
https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/19072,Szymborski-Stanislaw.html
Ksiądz Stanisław Wysocki znowu spotka się z Kościołem Młodych
