Architektoniczne fantazje Alicji Habisiak-Matczak
– Moim celem jest uzyskanie złożonej, bogatej materii graficznej, w której ważne jest zmysłowe działanie na widza – mówi Alicja Habisiak-Matczak. – Z tego punktu widzenia nieistotne jest nazwanie i wyodrębnienie pojedynczej zastosowanej techniki – w praktyce stosuję wszystkie te metody równocześnie, intuicyjnie dobierając najbardziej trafny sposób, kolejność i miejsce ich zastosowania. Najnowsze, eksperymentalne, bardzo efektowne i wysmakowane, grafiki oraz rysunki wykładowczyni Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, kierownik Pracowni Technik Wklęsłodrukowych, zaprezentowano na wystawie w Galerii Sztuki Współczesnej Muzeum Północno-Mazowieckiego.
Alicja Habisiak-Matczak nie jest dla łomżyńskich miłośników sztuki postacią anonimową – przed pięcioma laty brała udział w zbiorowej wystawie „Grafika artystyczna Katedry Grafiki Warsztatowej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi”, a jesienią roku 2017 uczestniczyła w obradach jury 2. Ogólnopolskiego Biennale Wklęsłodruku „Kolory uczuć”, zorganizowanego przez Liceum Plastyczne im. Wojciecha Kossaka w Łomży, również zakończonego wystawą w Galerii Sztuki Współczesnej. – To już moja trzecia wizyta w Łomży, a ostatnio byłam tu podczas 2. Ogólnopolskiego Biennale Wklęsłodruku, organizowanego przez tutejsze liceum plastyczne im. Wojciecha Kossaka – mówi Alicja Habisiak-Matczak. – Wracam tu bardzo chętnie, a jest mi miło tym bardziej, że zawsze z okazji prezentacji wklęsłodruku.
Tym razem artystka zaprezentowała w salach wystawowych przy ulicy Długiej 13 swe najnowsze prace, z których część ma w Łomży wystawową premierę, a dopełniają je starsze, reprezentatywne dla jej stylu. Na wystawę „Fantazje architektoniczne” złożyły się grafiki wykonane w różnych technikach wklęsłodrukowych oraz rysunki węglem i tuszem oraz akryle na papierze czy tekturze. Wiele z nich zostało zainspirowanych podróżami i architekturą miast Włoch czy Luksemburga, ale poza widokami z Rzymu bądź Perugii mamy tu również graficzne kadry z Huty Vitkovice w Ostrawie oraz fragmenty cykli „W latarni morskiej – zawiłości” i „Pomiędzy lunetami II”.
W żadnym razie nie są to jednak wierne odwzorowania rzeczywistości, ale faktycznie architektoniczne fantazje, wykorzystujące na jednej blasze nie tylko akwatintę, akwatintę solną i piaskową, akwafortę, ferrotintę czy ferrofortę, ale też kilka typów perspektyw, od rzędowej do wykreślnej. Efekt końcowy to prace niezwykle dynamiczne i nieoczywiste, z uwypukloną przestrzenią w uniwersalnym wymiarze, mimo tego, że wiele z nich odnosi się do konkretnych miejsc i budowli oraz licznymi kontrastami barw, wywiedzionymi jednak wyłącznie z czerni i bieli.
– W jednym obrazie pokazuję kilka punktów zbiegu i kilka ujęć danego widoku, staram się jednak scalić je w jeden spójny wizerunek – wyjaśnia autorka. – Powstaje przestrzeń złożona, wielowarstwowa, rozbudowana w różnych kierunkach, ale jednorodna. Nie rozbijam przestrzeni pryzmatycznie, tak jak kubiści czy futuryści, choć przyjmuję ich metodę ukazywania motywu z wielu punktów widzenia i w różnym czasie. Człowiek nie występuje w moich grafikach w sposób dosłowny, istnieje w nich metaforycznie jako autor i mieszkaniec ukazywanych przestrzeni.
Tworzone przeze mnie grafiki mają dwoistą naturę – z jednej strony wymagają długiego opracowywania matrycy i odbijania, z drugiej – ukazują współczesny, wszechogarniający ruch i dynamizm dzisiejszego świata. Mogą ewokować poczucie zagubienia, podobne do tego, jakie panuje w labiryntach Piranesiego. Jednocześnie, przez grę kontrastowego światła i cienia oraz niespokojny dukt linii, mogą przywodzić na myśl futurystyczne przestrzenie stworzone przez człowieka.
Wojciech Chamryk
