Przejdź do treści Przejdź do menu
piątek, 29 marca 2024 napisz DONOS@

Łomża z międzywojnia w poetyckich wspomnieniach

Poeta Marian Jachimowicz mieszkał w Łomży przed II wojną światową. Po latach poświęcił temu okresowi wiersze opatrzone zbiorczym tytułem „Nad doliną”. Taki też tytuł miało spotkanie w Miejskiej Bibliotece Publicznej, podczas którego aktorzy Eliza Mieleszkiewicz i Michał Pieczatowski czytali łomżyńskie wiersze Jachimowicza, a dr Maria Tocka opatrywała je komentarzem, co ilustrowały archiwalne zdjęcia przygotowane przez historyków Martę Gosk i Adama Sokołowskiego. – W sumie Marian Jachimowicz wydał 15 tomików, ale dla nas ważny jest ten, który ukazał się w 1980 roku, „Równoleżnik gołębia”, bo są w nim akcenty łomżyńskie: zakątki, ulice i ludzie! – podkreślała Maria Tocka.

Świętowanie 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości stało się okazją do przypomnienia postaci i twórczości poety już właściwie zapomnianego. Marian Jachimowicz (1906-1999) był postacią wyjątkowo barwną, a jego losy są wręcz typowe dla wielu Polaków: urodził się na Kresach, w Schodnicy koło Drohobycza (obecnie Ukraina), po 1945 roku został przesiedlony na Ziemie Odzyskane i aż do śmierci mieszkał w Wałbrzychu. Tam nie tylko pracował jako urzędnik, ale też malował, tłumaczył literaturę węgierską, ale przede wszystkim pisał, debiutując na łamach prasy w roku 1946, a autorskim tomikiem 11 lat później. 
– Miał dwa lata, kiedy zmarł jego ojciec – był kowalem, a jedenaście, kiedy zmarła mama – przybliżała biografię poety Maria Tocka. – Ale wówczas jego starszy brat Rudolf ożenił się z Węgierką, wyjechali do Budapesztu i zabrali młodszego brata ze sobą. Tam Marian uczył się zawodu preparatora zoologicznego, a w Budapeszcie był pięć lat i przyjechał do Polski. 
Po epizodzie we Lwowie mieszkał w Borysławiu, a w 1924 roku przyjechał do Łomży i spędził w niej osiem lat, prowadząc preparatornię zoologiczną. Poświęcił tym wspomnieniom 24 wiersze z tomiku „Równoleżnik gołębia”, przybliżając w nich nie tylko klimat i życie codzienne miasta lat 20. i 30. ubiegłego wieku, ale też jego zakątki, choćby kino Mirage „o wieżyczkach jak z Nikifora”, ale przede wszystkim zasłużonych dla niego ludzi, jak choćby lekarz Mieczysław Czarnecki czy dziennikarz Franciszek Hryniewicz. Stanęli oni przed uczestnikami spotkania jak żywi dzięki Elizie Mieleszkiewicz i Michałowi Pieczatowskiemu, aktorom Teatru Lalki i Aktora, a Maria Tocka opowiadała o wielu innych osobach z tamtych lat, nie unikając też tematyki afer i skandali, jak choćby głośnego w roku 1927 samobójstwa Racheli Budnik, żony właściciela kina Mirage Mojżesza Budnika czy zbrodni w majątku Dzieduszyckich w Porytem-Jabłoni. I chociaż Jachimowiczowi żyło się „w grodzie przeskakującego przez czas jelenia” dobrze, to jednak „w czas bankructwa gospodarki świata i zdrowia własnego” opuścił Łomżę, wracając do Borysławia.
– Tam pracował w fabryce, w różnych zawodach, ale szukał środowiska kulturalnego: zaprzyjaźnił się z poetą Juliuszem Witem czy Bruno Schulzem, który akurat w 1933 roku wydał „Sklepy cynamonowe” – podkreślała Maria Tocka. W Borysławiu spędził też wojnę, pracując jako bibliotekarz, stróż i urzędnik, a po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w Wałbrzychu.
I chociaż do Łomży już nie wrócił, to pozostała ona w jego wierszach i wspomnieniach – tym żywszych, że znał przecież Jana Kulkę, który w roku 1977 zamieszkał w grodzie nad Narwią. 
Wtorkowe spotkanie odbyło się dzięki współpracy biblioteki z Teatrem Lalki i Aktora, MDK-DŚT i Muzeum Północno-Mazowieckim, którego pracownicy Marta Gosk i Adam Sokołowski przygotowali prezentację „Łomża w starej fotografii” – wybór zdjęć i pocztówek, pochodzących z bogatych, bo liczących ponad 30 tysięcy fotografii i negatywów, muzealnych zbiorów.  
– To miało być takie niewielkie spotkanie z lekturą wierszy Jachimowicza, a ostatecznie okazało się, że mamy mały spektakl – oceniała dyrektor MBP Krystyna Sobocińska, dodając, że może to spotkanie zainspirowało słuchaczy do wracania na ulice Łomży okresu międzywojennego i poznania postaci oraz twórczości Mariana Jachimowicza.

Wojciech Chamryk


240308092554.png
Foto:
Foto:
Foto:
Foto:
Foto:
Foto:
Foto:
Foto:
Foto:

 
Zobacz także
 

W celu świadczenia przez nas usług oraz ulepszania i analizy ich, posiłkujemy się usługami i narzędziami innych podmiotów. Realizują one określone przez nas cele, przy czym, w pewnych przypadkach, mogą także przy pomocy danych uzyskanych w naszych Serwisach realizować swoje własne cele i cele ich podmiotów współpracujących.

W szczególności współpracujemy z partnerami w zakresie:
  1. Analityki ruchu na naszych serwisach
  2. Analityki w celach reklamowych i dopasowania treści
  3. Personalizowania reklam
  4. Korzystania z wtyczek społecznościowych

Zgoda oznacza, że n/w podmioty mogą używać Twoich danych osobowych, w postaci udostępnionej przez Ciebie historii przeglądania stron i aplikacji internetowych w celach marketingowych dla dostosowania reklam oraz umieszczenia znaczników internetowych (cookies).

W ustawieniach swojej przeglądarki możesz ograniczyć lub wyłączyć obsługę plików Cookies.

Lista Zaufanych Partnerów

Wyrażam zgodę