85 lat temu...
ppłk. Tadeusz Warec
tu w 1920 r. atakowali bolszewicy
tu w 1920 r. atakowali bolszewicy
„29 lipca 1920 r. to de facto pierwszy dzień obrony Łomży przed bolszewikami” - mówił ppłk. Tadeusz Warec z klubu Fort oprowadzając kilka osób po piątnickich fortach, na których przed 85 laty polscy żołnierze przez kilka dni bohatersko odpierali ataki czerwonoarmistów. - „Już o 1.00 w nocy z północnego wschodu – od strony Jeziorka - zmasowany atak na polskie umocnienia przeprowadził 3 Korpusu Kawalerii Armii Czerwonej. Polacy odparli to natarcie tak samo jak wszystkie kolejne przez następne cztery dni.”
Zwiedzanie Fortów w Piątnicy to elementy obchodów 85-lecia Bitwy pod Łomżą organizowanych przez Stowarzyszenia Klub Fort. Wybudowane przez Rosjan na przełomie XIX i XX w. w działaniach wojennych podczas I wojny światowej nie odegrały właściwie żadnej roli. Posłużyły one natomiast Polakom w 1920 r przeciwko Rosji Sowieckiej, a w 1939 r: przeciwko Niemcom, powstrzymując ataki przeciwnika aż da czasu zagrożenia okrążeniem – mówił ppłk Tadeusz Warec.
W ostatnich dniach lipca 1920 roku piątnickie Forty obsadził batalion zapasowy łomżyńskiego 33 Pułku Piechoty pod dowództwem kapitana Stanisława Raganowicza. Wieczorem 28 lipca batalion liczył 700 ludzi. Jeszcze tego samego dnia – ok. godz. 23.00 - łomżyńscy żołnierze stoczyli pierwszy zwycięski pojedynek z niespodziewającym się tu polskich żołnierzy podjazdem bolszewickim. Kilka godzin później bolszewików na przedpolach fortów były już tysiące.
29 lipca 1920 roku o godzinie 1.00 w nocy bolszewicy zaatakowali... Z każdą godziną i z każdym dniem było ich coraz więcej. Szacuje się, że na broniących się w Fortach Polaków mogło napierać nawet ponad 20 tysięcy czerwonoarmistów.
Liczebnie wzmacniali się także obrońcy. W ciągu trzech dni obrony Łomży do broniących Łomży żołnierzy 33 Pułku Piechoty dołączali się wycofujący się przez bolszewikami żołnierze oddziałów: 101 Ochotniczego Pułku Piechoty, dwóch baterii artylerii polowej, plutonu czołgów, 23 Lidzkiego Pułku Strzelców (ok. 900 żołnierzy) oraz batalionu 157 Rezerwowego Pułku Piechoty. Załoga Twierdzy Łomżyńskiej osiągnęła stan ok. 3 500 żołnierzy, 8 dział 5 lekkich czołgów.
Wojska sowieckie były zwielokrotnione w stosunku do broniącej się załogi: w sile 2 Brygady, 12 Dywizji Strzelców i 3 Korpusu Kawalerii.
Uporczywe ataki bolszewików na linię fortów miały miejsce w okresie 29 - 31 lipca. W dniu 31 lipca natarcie na Łomżę rozpoczęła 12 dywizja sowiecka. Główne natarcie skierowane było na fort I i zachodni skraj Kalinowa. Po trzygodzinnej walce natarcie nieprzyjaciela załamało się. 1-go sierpnia ponowił on atak, jednak do wieczora bez sukcesów.
Przyczółek Łomża mógł nadal bronić się skutecznie, jednakże klęska oddziałów ochotniczych (205 pp) pod Nowogrodem i Miastkowem groziła okrążeniem Łomży. O świcie 2-go sierpnia, po przekroczeniu Narwi pod Nowogrodem następuje natarcie nieprzyjaciela wzdłuż szosy 0strołęka - Łomża oraz na fort V. O godz. 21-j dowodzący odcinkiem Łomża gen. Baranowski otrzymał rozkaz z Naczelnego Dowództwa nakazujący odwrót w kierunku na Różan. W nocy załoga Łomży wycofała się w stronę Śniadowa, osłaniając się w odwrocie batalionem zapasowym 33 pp.
W pięciodniowych walkach straty obrońców wyniosły: 35 poległych i około 300 rannych, razem z mieszkańcami miasta.
Szukający przyczyny klęski bolszewików podczas wojny z Polską - Dowódca Frontu Zachodniego Armii Czerwonej – Michaił Tuchaczewski stwierdził, że było to pierwsze „poważne zatrzymanie”, które de facto doprowadziło do klęski pod Warszawą dwa tygodnie później.
zobacz też:
* Forty Piątnica - Twierdza Łomża autor: Tadeusz Warec
W ostatnich dniach lipca 1920 roku piątnickie Forty obsadził batalion zapasowy łomżyńskiego 33 Pułku Piechoty pod dowództwem kapitana Stanisława Raganowicza. Wieczorem 28 lipca batalion liczył 700 ludzi. Jeszcze tego samego dnia – ok. godz. 23.00 - łomżyńscy żołnierze stoczyli pierwszy zwycięski pojedynek z niespodziewającym się tu polskich żołnierzy podjazdem bolszewickim. Kilka godzin później bolszewików na przedpolach fortów były już tysiące.
29 lipca 1920 roku o godzinie 1.00 w nocy bolszewicy zaatakowali... Z każdą godziną i z każdym dniem było ich coraz więcej. Szacuje się, że na broniących się w Fortach Polaków mogło napierać nawet ponad 20 tysięcy czerwonoarmistów.
Liczebnie wzmacniali się także obrońcy. W ciągu trzech dni obrony Łomży do broniących Łomży żołnierzy 33 Pułku Piechoty dołączali się wycofujący się przez bolszewikami żołnierze oddziałów: 101 Ochotniczego Pułku Piechoty, dwóch baterii artylerii polowej, plutonu czołgów, 23 Lidzkiego Pułku Strzelców (ok. 900 żołnierzy) oraz batalionu 157 Rezerwowego Pułku Piechoty. Załoga Twierdzy Łomżyńskiej osiągnęła stan ok. 3 500 żołnierzy, 8 dział 5 lekkich czołgów.
Wojska sowieckie były zwielokrotnione w stosunku do broniącej się załogi: w sile 2 Brygady, 12 Dywizji Strzelców i 3 Korpusu Kawalerii.
Uporczywe ataki bolszewików na linię fortów miały miejsce w okresie 29 - 31 lipca. W dniu 31 lipca natarcie na Łomżę rozpoczęła 12 dywizja sowiecka. Główne natarcie skierowane było na fort I i zachodni skraj Kalinowa. Po trzygodzinnej walce natarcie nieprzyjaciela załamało się. 1-go sierpnia ponowił on atak, jednak do wieczora bez sukcesów.
Przyczółek Łomża mógł nadal bronić się skutecznie, jednakże klęska oddziałów ochotniczych (205 pp) pod Nowogrodem i Miastkowem groziła okrążeniem Łomży. O świcie 2-go sierpnia, po przekroczeniu Narwi pod Nowogrodem następuje natarcie nieprzyjaciela wzdłuż szosy 0strołęka - Łomża oraz na fort V. O godz. 21-j dowodzący odcinkiem Łomża gen. Baranowski otrzymał rozkaz z Naczelnego Dowództwa nakazujący odwrót w kierunku na Różan. W nocy załoga Łomży wycofała się w stronę Śniadowa, osłaniając się w odwrocie batalionem zapasowym 33 pp.
W pięciodniowych walkach straty obrońców wyniosły: 35 poległych i około 300 rannych, razem z mieszkańcami miasta.
Szukający przyczyny klęski bolszewików podczas wojny z Polską - Dowódca Frontu Zachodniego Armii Czerwonej – Michaił Tuchaczewski stwierdził, że było to pierwsze „poważne zatrzymanie”, które de facto doprowadziło do klęski pod Warszawą dwa tygodnie później.
zobacz też:
* Forty Piątnica - Twierdza Łomża autor: Tadeusz Warec
