Środa Popielcowa: jałmużna, modlitwa, post i pokuta
Środa Popielcowa rozpoczyna okres czterdziestodniowego przygotowania do największej chrześcijańskiej uroczystości - świąt Paschalnych. Wielki Post, bo tak nazywa się ten okres, trwa do początku liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej sprawowanej w Wielki Czwartek Celebrowany w środę Popielcową zwyczaj posypywania głów popiołem na znak żałoby i pokuty, jako obowiązujący w całym Kościele, wprowadził w 1091 r. papież Urban II. W tym też czasie ustalono, że popiół do posypywania głów wiernych ma pochodzić z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku.
W środę Popielcową - zgodnie z kanonami 1251-1252 Kodeksu Prawa Kanonicznego - katolików obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły - trzy posiłki w ciągu dnia, w tym tylko jeden - do syta. Prawem o wstrzemięźliwości są związani wszyscy powyżej 14. roku życia, a prawem o poście - osoby pełnoletnie do rozpoczęcia 60. roku życia. Prawo kanoniczne nie nakłada na wiernych natomiast obowiązku uczestniczenia w tym dniu w Eucharystii chociaż jest to powszechną praktyką, z której nie powinno się rezygnować bez ważnej przyczyny.